Поиск


Партнеры

sehrlidunya com

 

yazidergisi

 

Gunay ut

Arxiv

« Ноябрь 2024 »
Пн Вт Ср Чт Пт Сб Вс
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30  

Полезные ссылки

merkezi-kitabxana

milli-kitabxana

C.Cabbarli-kitabxana2

Fkocerli

sebail-merkezlesdirilmish-kitabxana

M-Seyidzade-kitabxana

M-Ezizbeyov-kitabxana

A-Shaiq-kitabxana

 

Sabunchu mks

 

Suraxani mks

 

BIneqedi-mks

 

Qaradag mks

 

Xezer-MKS

 

Xetai mks

 

Nizami mks

 

Quba mks

 

Beyleqan MKS

 

Sumqayit merkezi kitabxana

 

Masalli mks

 

Absheron Qalereyasi

 

ART Studio

 

Qiz qalasi resm qalereyasi

 

logo 1

 

logo 6

 

admin2

admin2

08.04.2015Детский Музыкальный Театр “Тебессюм” принял участие во II Международном конкурсе-фестивале имени Вахтанга Чабукиани, состоявшемся в Грузии. Национальные танцы “Тураджы” и “Баскалы” в исполнении юных танцоров “Тебессюм” принесли Азербайджану первое место. За постановку танца “Баскалы” первое место было присуждено хореографу Рашиде Мамедовой, а премия в номинации “Лучший организатор”  вручена директору Театра “Тебессюм” Амине Мусаевой.

Конкурс-фестиваль, проведенный 3-5 апреля состоялся при поддержке Министерства Культуры Грузии и непосредственном организаторстве заведующей кафедры Государственного Университета Искусств Грузии,  известного хореографа Натальи Дигмелашвили. На фестивале приняли участие танцевальные коллективы из России, Грузии, Турции, Азербайджана, Голландии, Германии, Армении и Украины.

ФОТОГАЛЕРЕЯ

08.04.2015"Təbəssüm" Uşaq Musiqili Teatrı Gürcüstanda keçirilən Vaxtanq Cabukiani adına II Beynəlxalq festival-müsabiqədə iştirak edib. Azərbaycanı bu festivalda təmsil edən “Təbəssüm” Turacı və Baskalı rəqsləri ilə I yeri qazanıb. Baskalı rəqsinin  quruluşuna görə xoreoqraf Rəşidə Məmmədova 1-ci yere, “Təbəssüm” Uşaq Teatrının müdiri Əminə Musayeva isə ən yaxşı təşkilatçı kimi mükafata layiq görülüb.  

Aprelin 3-5-də keçirilən festival-müsabiqə Gürcüstan Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi, Gürcüstan Dövlət İncəsənət Universitetinin kafedra müdiri, məşhur xoreoqraf Natalya Diqmelaşvilinin təşkilatçılığı ilə reallaşib. Festivalda Rusiya, Gürcüstan, Türkiyə, Azərbaycan, Hollandiya, Almaniya, Ermənistan və Ukraynadan olan rəqs kollektivləri iştirak edib. 

FOTOQALEREYA

Среда, 08 Апрель 2015 14:05

Загадки

Севиндж Нуругызы

Загадки

В нарядное платье одета,

Теплом и любовью согрета.

Зелёным ковром покрывает луга,

Новруза приводит с собой, как всегда. 

(Весна)

С солнышком дружит,

Зноем задышит.

Огороды, сады –

В них зреют плоды.

(Лето)

Листья жёлтые, золотистые

С веток падают,

Небо хмурится,

Дождик капает.

Как уйдёт она

Тут как тут зима.

(Осень)

Несёт с собой мороз и стужу,

Потом метель, пургу и вьюгу.

Леса, поля, покроет снегом.

Но солнышко засветит - мигом

Весна придёт за нею следом.

(Зима)

Стихи

Весна

Весна пришла,

Луга зазеленели.

Проснулись все –

Ежи, кроты, медведи.

Вернулись ласточки

В свои родные гнёзда,

И светит солнышко,

Новруза ждёт прихода.

Сверкает радуга

На небе голубом.

Леса, поля, луга –

Всё в зелени кругом.

Лето

Зноем и жаром

Поливает везде,

Огненным шаром

Пылает весь день.

И спешат укрыться в тень

Все кругом, кому не лень.

Лето красное пришло,

Одарило всех теплом.

Осень

Наступила осень золотая,

Самая пора для урожая.

И деревья оголились вновь,

Нет на них ни листьев, ни плодов!

В небе появились облака,

Улетают птицы – что ж, пока!

Началась дождливая пора,

Солнце скрылось, и ушла жара.

Зима

Кружат в воздухе снежинки,

Веселится детвора.

В рукавицах и ботинках,

Вышла поиграть с утра.

Нипочём им снег и холод,

Лихо вниз несутся с горок.

Не берёт их даже голод,

Каждый миг им очень дорог.

 

Переводчик Эльшада Азизова

 

Среда, 08 Апрель 2015 14:01

Бозгулаг и времена года

Севиндж Нуругызы

Бозгулаг и времена года

Весна пришла

Жил-был некий зайчонок. И звали его Бозгулаг, т.е. Серое ушко. Кoгда проснулся, то первое, что он услышал, было щебетание ласточек. Сморщив носик, он недовольно пожаловался:

– Ах, эти птицы. Как они шумят. Не дают спать. А мне так хочется спать...

– Проснись, моё дитя. Вставай, Серое ушко. Это не обычные птицы. Если они прилетели, значит, весна пришла, – ответила мать-зайчиха.

Бозгулаг не поверил своим ушам:

– Весна пришла? В одну ночь? Её принесли ласточки?

– Нет, моё Серое ушко, это весна привела с собой ласточек. Весна пришла, дни стали тёплыми и ласточки вернулись на родину.

– Матушка, может тогда и мой дружок ёжик тоже проснулся от зимней спячки? Ведь ты говорила, что он проснётся, когда придёт весна, – обрадовался Бозгулаг.

– Да, дитя моё, наверное, твой друг Ипекче (Шёлковый) уже проснулся.

Бозгулаг выскочил из норы. Он с удивлением ахнул:

– И-и-и-и... Сколько цветов! И солнышко светит. И птицы прилетели...

Бозгулаг все смотрел и смотрел по сторонам. Дождик только что перестал. Кругом луга, равнины, склоны гор были покрыты зелёным ковром. На небе сверкала разно­цветная радуга.

В это время Бозгулага окликнули:

– Дружок, куда ты направляешься?

Это была яблоня, растущая по соседству. Она вся зацвела и была похожа на огромный цветастый зонтик. Бозгулаг помахал ей:

– Привет! Пойду посмотрю, не проснулся ли мой друг Ипекче? Вот уже три месяца как спит... Разве можно так долго спать, да ещё в такую погоду?! Лежебока!

Яблоня сорвала один из своих цветочков и протянула ему:

– На, возьми, отнесёшь своему другу.

Бозгулаг обрадовался:

– Спасибо тебе, милая яблоня, – учтиво поблагодарил он и поспешил на встречу с другом.

 

Переводчик Эльшада Азизова

 

Среда, 08 Апрель 2015 11:55

Агджа

Севиндж Нуругызы

Агджа

Сурея была девочка кроткая. Она не играла во дворе с детворой, а уединившись где-нибудь в укромном уголке, кормила-поила свою куклу – малютку Джуппулу, причёсывала ей волосы.

У неё получался занятный разговор с Джуппулу. Иногда девочка отчитывала её:

– Джуппулу, ты сегодня ведёшь себя дурно. Не приготовила уроки. Совсем разленилась! Да ещё насорила в комнате. Какая ты неряха!

Потом, чуть более тонким голоском отвечала за куклу:

– Прости, Сурея. Больше не буду.

– Тогда ступай, вымой руки, потом садись за стол и поешь.

– Я ещё не проголодалась. Не хочу есть.

– Вот ты всегда такая. Если не будешь есть вовремя, то не вырастешь. И останешься крошкой. Все дети пойдут в школу, а ты останешься дома.

Очень часто Сурея мастерила домик. Она усаживала крошку Джуппулу посреди домика. Порой она так увлекалась, что даже забывала о сражавшемся на фронте отце. Вдруг что-то вспомнив, она печалилась и, обращаясь к кукле, говорила:

– Джуппулу, вот вернётся отец с фронта, он купит и мне, и тебе новое нарядное платье. Он слово дал.

Кроме любимой куклы-малютки Джуппулу целыми днями рядом с Суреёй возился, не отходя от неё, и белый голубь. Сурея назвала его Агджой. Агджа был одним из самых любимых друзей Суреи. Он садился на виноградную лозу, обвившуюся вокруг балкона и часами созерцал Сурею и Джуппулу. Всем казалось, что он даже понимает, о чём говорит Сурея.

Иной раз голубь слетал с лозы и садился у домика девочки. Сурея поила его водой, угощала зерном. Агджа вначале опасался, не притрагивался, но потом охотно ел. Иногда он присоединялся к игре, подбирал клювом воду из блюдечка, выдавая по капле, а Сурея купала Джуппулу.

И Агджа, и Сурея невольно вздрагивали от раздающегося то и дело грохота стрельбы. А Джуппулу всё было нипочём. Тогда они второпях хватали свой домик и спускались в погреб. Ведь то селение, в котором проживала Сурея, находилось в окружении армянских сёл. Проходили дни. С фронта поступали безрадостные вести. Уже давно Сурея не получала от отца писем. Однажды ранним утром началась стрельба. Враг перешёл в наступление на селение Суреи. Пули сыпались градом.

Безоружные люди покидали селение. Мать Суреи, забрав дочь, тоже кое-как, с большим трудом, сумела

выбраться из села и уцелеть от пуль. Они отправились в другое село, где проживала тётя Суреи.

Всю ночь никто не сомкнул глаз. От пережитого ужаса у всех пропал сон. Сурея тоже не могла уснуть.

Как же ей было заснуть?! Она оставила Агджу и Джуппулу в руках врага. Она никогда не смогла бы

простить себе этого. Девочка не переставая плакала. К кукле, подаренной ей тётей, она не притрагивалась.

Заливаясь слезами, все звала свою крошку:

– Джуппулу.

Селение Суреи было разрушено врагом. Агджа, севший на виноградную лозу на балконе разрушенного дома, был печален. Он горестно изливал душу валявшейся на земле в пыли Джуппулу:

– Ты осиротела, Джуппулу?

– Да, Агджа, да ещё и руку ушибла. Придавило камнем. И сама сильно тоскую. А ты как, тоже тоскуешь?

– Конечно. Прямо сердце разрывается. Интересно, вернётся ли сюда Сурея?

– Нет, Агджа, не думаю. Ведь селение захвачено врагом...

– Но, как же быть?

– Ты ещё спрашиваешь?! У тебя же есть крылья! Если бы у меня были крылья, я бы ни минуты здесь не оставалась. Прихвати меня своим клювом, давай полетим к Сурее.

Агджа вздрогнул, словно только сейчас очнулся от сна. Он подлетел к Джуппулу. Кое-как с трудом вытащил куклу из-под комьев земли. Подхватив её клювом, расправил крылья и взлетел в воздух. Он хорошо знал дорогу. Как-то раз Сурея забирала его с собой в гости к тёте. Они летели над сожжёнными сёлами. Со всех сторон, клубясь, поднимался дым. Агджа задыхался. Но, собрав всю свою волю, напрягая силы, он продолжал свой путь. Нельзя было медлить. Вот-вот наступали сумерки. К тому же, Джуппулу была довольно тяжёлая. Агджа зувствовал, как его клюв удерживает тяжесть из последних сил.

Он изо всех сил стискивал свой клюв, чтобы не уронить Джуппулу, ведь она была ранена. Агджа не выдавал подруге своей усталости, стараясь казаться бодрым. До селения оставалось совсем чуть-чуть.

Сурея сильно горевала. Поджав губы, она смотрела в окно. С утра ничего не ела. Она томилась в ожидании, уставившись в одну точку. Вдруг она вскочила на ноги. Потёрла глаза. Не сон ли это? Нет, это был не сон. Это действительно был Агджа, а в клюве у него была Джуппулу.

Сурея запрыгала от радости. Она обняла своих друзей. Теперь они снова все трое были вместе. Теперь они вместе стали дожидаться возвращения в родное селение и воина отца Суреи.

 

Переводчик Эльшада Азизова

 

Суббота, 04 Апрель 2015 10:00

Yaxmac

Sevinc Nuruqızı

Yaxmac

   Q
uru çörək yığılan səbətdə bir yaxmac var idi. Üz-gözündən bir vaxtlar cox ləzzətli olduğu duyulurdu.  Əyninin sapsarı donu, yupyumşaq yağı var idi. Bəs niyə birdən-birə gəlib quru çörəklər yığılan səbətə düşmüşdü?! Nə idi bunun səbəbi? Hətta ətrafındakı quru çörəklər belə bu işə mat qalmışdılar. Ömürlərində birinci dəfə idi ki, öz aralarında belə dəblə geyinmiş, ərköyün və mısmırıqlı şörək parçasına rast gəlirdilər. Əslində isə iş belə olmuşdu...

    Yaxmac bu səhər hamıya naz edirdi. Heç kimin fincanının kənarına getmir, yeyiləcəyindən qorxur, hamıdan kənar gəzirdi:

-     İstəmirəm də... İstəmirəm məni bu gün kimsə yesin. Başa

düşürsünüz?! İs-tə-mi-rəm...

 O, yenicə dünyaya gəlmişdi. Lap təzə idi. Səhər süfrəsi arxasında

onu ana düzəltmişdi. Bir tikə yupyumşaq, ağappaq çörəyin üstünə əvvəlcə yağ, sonra əncir mürəbbəsi çəkib, hamarlamışdı... Və yaxmac eləmişdi. Sonra təzə yaranan bu yaxmac qəhvədanın parıldayan üzündə özünə baxıb valeh olmuşdu. O tərəf, bu tərəfə çevrilib, nazla:

-     Ay aman, necə gözələm. Paltarım sapsarı günəş rəngdədir. Zərlidir.

Muncuqları da var. Qoymayacağam, məni yesinlər,- demişdi. 

    Qərarı qəti idi. Dediyi kimi də elədi. Kim əlini uzatdısa yaxmac cəld hərəkətlə qaçdı. Özünü gah çörəkqabının, gah qənddanın arxasına verıb gizləndi. Nəhayət, diqqətdən yayına bildi. Yeyilmədi...

     Səhər süfrəsi yığıldı. Hərə öz işinin ardınca getdi. Yaxmac gözləndiyi yerdən çıxıb dikəldi. Bayaqkı qəhvədanın üstündə özünə baxıb nazlandı. Qədd-qamətini  həvəslə nəzərdən keçirdi. Gülümsədi. Hətta yüngülvarı rəqs də elədi. Günortaya qədər qəhvədanın önündən çəkilmədi. Sonra qəfildən gördü ki, özünü pis hiss eləyir. Əsnədi, gərnəşdi və zəif səslə:

     - Başım ağrıyır, -dedi. Amma başına gələnlər tək bununla bitmədi. Halsızlığı get-gedə artdı. - A,a... Bu nədir?! Yağım əriyib süzülür ki. Donum da daralıb. Sıxır məni. Ay... Darıxıram... Ay, boğuluram.

   Başını o tərəfə qoydu, bu tərəfə qoydu. Özünə gələ bilmədi. O saat da səhv etdiyini anladı. Mətbəxdə nahar hazırlığı edən ananın yan yörəsində dolandı:

-     Götür, məni ye!- dedi.- Mən razıyam.

-     Yox, yeyə bilmərəm. Ürəyim istəmir.

   Yaxmac kor-peşman Nərgizin yanına gəldi. Onun gözünün qarşısında axsaya-axsaya irəli-geri getdi. Nərgiz  diqqətlə onu süzdü:

     - Nə pis yaxmacdır. Yağı əriyib süzülür. Ey, nə gəzirsən burada. Çəkil, üstümü mürəbbəyə bulayarsan.

     - Ye, məni... Nə olar, xahiş edirəm.

 Nərgiz dodaqlarını büzdü:

-     Mən indi nahar edəcəm. İstəmirəm səni. Ana, gəl apar bu yaxmacı.

Sonra isə ana mətbəxdən gəldi. Yaxmacı aparıb quru çörək səbətinə tulladı.

Суббота, 04 Апрель 2015 10:58

Xortumlu dağ

Sevinc Nuruqızı

Xortumlu dağ

b
iri vardı, biri yox idi. Yamyaşıl meşədə bir qarışqa ailəsi var idi. Bir gün qa­rış­­qa ailəsini qonşu kəndə ad gününə dəvət etdilər. Səhər tezdən yuvadan çıxdılar. Şehdə əməlli-başlı yuyunub, çiçək-ləçəkləri ilə qurulandılar. Yolçu yolda gərək deyib qarşıqa ailəsi yola çıxdı. Bir xey­li yol getdilər. Otların arası ilə nizamla irəlilədilər. Yolüstü çiçək dərməyi də unutmadılar. Axı ad gününə gedirdilər. Birdən başları nəyə isə dəydi:

- Tap... tarap...

O ufuldadı, bu hıqqıldadı. O həyəcanlandı, bu qışqırdı. Başlarını qaldırdılar. Qarşıda dağ var idi. Ad gününə çatmaq üçün dağı aşmaq la­zım idi. Qalxdılar, sürüşüb düşdülər. Bir də qalxdılar, bir də yıxıldılar. Çiçəkləri ətrafa səpələndi. Çox çalışdılar, bacarmadılar. Sonra fikirləşib, başladılar otlardan kəndir hör­məyə. Kəndirləri birləşdirib nərdivan elədilər. Amma nərdivan dağın üstünə at­maq lazım gələndə, bunu bacarmadılar. O tərəfə baxdılar, bu tərəfə baxdılar. Meşədə xə­bərçilik edən sağsağanı gördülər. Sağsağan tələsirdi. Deyəsən, vacib xəbər aparırdı. Dedilər:

- Sağsağan, nə olar bir dəqiqə xəbərçilik etmə də. Xeyirxah iş üçün bircə də­qi­qə vaxt ayır. Bizim nərdivanı dağın üstündən aşırt.

Sağsağan razılaşdı: - Hə nə olar. Xeyirxah iş görmək üçün xəbəri gecikdirə bilərəm.

Nərdivanı dimdiyinə alıb, dağın belindən aşırtdı. Qa­rış­qalar qışqırdılar:

Sağsağan həvəslə qarışqaların hördüyü nərdivanı dimdiyinə götürdü. Elə nərdivan idi ki, onu yemək də olardı. Ətirli, yamyaşıl otlardan, çiçəklərdən hörülmüşdü. Amma nərdivanı yemək olmazdı. Çünki qarışqalar ona inanmışdılar. O da onlara mütləq kömək etməli idi.

- Çox sağ ol. Mehriban sağsağan.

Sonra nərdivanla dağa qalxdılar. Qalxdılar, qalxdılar… Elə yenicə zirvəyə çatmışdılar ki, dağ tər­pən­di. Qarışqa ailəsi çox qorxdu. Yıxılanı oldu, duranı oldu. Birtəhər bir-birindən yapışıb, dayandılar. Möcüzə baş verdi. Dağ ayağa qalxdı. İşə bir bax. Ehey…y…y… Oy…y…y… Ay…y…y. Bu nədir? Get­məyə başladı. Getdi, getdi, getdi. Birdən qarşılarına göl çıxdı. Dağ xortumunu uzadıb gölün suyunu özü­nə çəkdi. Qarışqalar zirbədən aşağı boylandılar. Ən balaca qarışqa qışqırdı:

- Ata, bax, dağın xortumu var.

Qarışqalar tərpəndilər. Gözləri dəhşətdən bərəldi. Ayaqları əsdi. Dağın qulağı qaşındı. Dağ yarpağ kimi yekə qulaqlarını şap­pıldatdı. Şappıltıdan az qala qulaq tutuldu. Ən balaca qarışqa qışqırdı:

- Ana, bax, dağın qulaqları da var.

Sonra günəş çıxdı. Dağ istiləndi. Xortumundakı suyu fəvvarə kimi püskürüb yu­yunmağa başladı. İşə bir bax. Leysan yağır, nədir? Qarışqalar nərdivanla birlikdə yerə düşdülər. Düşən kimi də dağa baxıb qışqırdılar:

- Bu ki, fil imiş. Yekə fil… Dağ boyda… Dağdan da yekə fil. Fil.l.l.l.

Sonra ətrafa nəzər saldılar. Sən demə, fil onları ad günü olan yuvanın düz qa­pı­­sına gətiribmiş. Onlar vaxtında gəlib çatmışdılar. Filə təşəkkür elədilər:

- Çox sağ ol. Mehriban fil. 

Суббота, 04 Апрель 2015 10:50

Xeyirxah parabüzən

Sevinc Nuruqızı

Xeyirxah parabüzən

b
iri vardı, biri yox. Alqırmızı donlu bir parabüzən var idi. Parabüzən meşədə xalları ilə tanınırdı. Elə xallarına görə də adı Xalxal idi. Xalxal çox xeyirxah idi. Hamıya yaxşılıq etmək istəyirdi. Etdiyi yaxşılıqlara görə hamı onu sevir və hər addımda kimsə deyirdi: «Salam, dostum Xal-xal. Necəsən?» Təzə doğulanda anası ona demişdi:

- Sən çox qəşəngsən. Bu meşədəki parabüzənlərin ən gözəlisən. Rəngin qırmızıdır. Qara-qara xalların var. Qanadların zərifdir. Lap ipək kimi. Amma zəhərlisən. Elə rəngin də ona görə al qırmızıdır. Quşlar səni yesə, zəhərlənərlər.

Xalxal bunu özünə dərd eləmişdi:

- Məni hansı quş yesə, öləcək. Yazıq quşlar. Axı mən qəşəngəm. Qırmızıyam. Ona görə də onlar məni yemək istəyəcək. Onların nə günahı var. Günlərin bir günü yazıq ac və yorğun quş məni görüb sevinəcək və «amm» eləyib yeyəcək. Hamı ac olanda nə isə yeyir. Yeyən kimi də zəhərlənəcək və...

Xalxal bir gün düşündü, iki gün düşündü. Axırda qərara gəldi ki, özünü gölməçəyə atsın. Palçığa bulaşıb, çirkin olsun. Quşlar da onu yeməsinlər. O, gölməçədə çimib palçığa batan begemotları çox görmüşdü. Yəqin ki, bu begemotları heç bir quş yemək istəməzdi. Kimin nəyinə lazımdı çirkin və pinti begemot.

Xalxal necə düşündüsə, elə də etdi. Günlərin bir günü səhər tezdən yola çıxdı. Axtarıb gölməçə tapdı. Ora atıldı.

- Tapp...

Bir xeyli çabaladı. Özünü əməlli-başlı palçığa buladı. Gölməçədən palçıqlı qara böcək olub çıxdı. İndi o, rahat ola bilərdi. Çirkinlikdə və pintilikdə bu meşədə ona çatan olmazdı. Qarşısına çıxan heç kəs ona «salam, dostum xalxal» demədi. Çünki o indii qapqara dozanqurduya oxşayırdı. Bir xeyli belə gəzdi. Birdən göy guruldadı. Şimşək çaxdı. Yağış yağdı. Yağış damcıları Xalxalın palçığını yuyub apardı. İndi o yenə də qəşəng idi. Qıpqırmızı, qaraxallı, zərif qanadlı. Amma o, qəşəng olmaq istəmirdi. Meşənin içi ilə gedib ağlayırdı:

- Quşlar, məni yeməyin də. Nə olar... Çox zəhərliyəm, çox acıyam, çox dadsızam.

Amma heç kəs onu dinləmirdi. Birdən qarşısına bir çiçək çıxdı. Qıpqırmızı Ortasında da qara xal. Xalxal dedi:

- Necə də mənə oxşayır. Çiçək, adın nədir?

Çiçək gülümsəyib dedi:

- Lalə.

Xalxal sevincindən qışqırdı.

- Tapdım.

Cəld çiçəyin üstünə dırmaşdı. Gəlib tən ortasında oturdu. Çiçəkdən seçilmədi. O xoşbəxt idi. Sevinclə deyirdi:

- Axır ki, quşları xilas edə bildim!

Суббота, 04 Апрель 2015 09:46

Vurma cədvəli və Myao

Sevinc Nuruqızı

Vurma cədvəli və Myao

   İ
nanın mənə, dili olmamaq çox pis şeydir... Yox, deyəsən, düz olmadı. Xallının dili var idi, axı. Özü də uzun, yupyumşaq, çəmçəhrayı. Hər səhər onunla üzünü, qulaqlarını, boyun-boğazını yuyub, tərtəmiz eləyərdi. Mən gərək belə deyəydim: danışa bilməmək çox pis şeydir. Danışa bilmirsən və dostun köməksiz olur. Baxa-baxa qalırsan. Nə edəsən, necə edəsən axı... Bütün danışa bilməyənlər kimi Xallı da çətinlik çəkirdi. İş isə belə idi. Düz üç həftəydi ki, Fəxriyyə vurma cədvəlini əzbərləyirdi. İki dəfə ikin dörd, iki dəfə üçün altı... Xallı da bir küncdə oturub, bütün bunları dinləyirdi. Eşitdiklərinin hamısını əzbərləmişdi. Fəxriyyə isə tərslikdən unudurdu. Rəqəmlər onun başından çıxıb hara isə qaçırdılar. Yazıq qız ha çalışırdı onları başında saxlaya bilmirdi... Və hər gün danlanırdı:

-     Fəxriyyə, dörd dəfə dördün neçə eləyir?

-     On səkkiz...

  Bunu eşidən Xallı dik atılırdı. Demək istəyirdi ki:

-     Yox, on altı eləyir.

     Amma deyə bilmirdi. Ancaq quyruğunu qaldırıb salır, qulaqlarını şəkləyir, gözlərini oynadırdı:

-     Fəxriyyə, üç dəfə doqquz...

-     İyirmi bir...

     Xallı həyəcandan yerində hoppanıb düşür. O tərəf, bu tərəfə qaçırdı. Çığırmaq istəyirdi:

-     İyirmi yeddi...

    Əvəzində isə, yalnız “myao” alınırdı... 

Суббота, 04 Апрель 2015 09:37

Süd dənəciyi

Sevinc Nuruqızı

SÜD DƏNƏCİYİ

b
u hadisə səhər tezdən baş verdi. Nənə yerindən duran kimi, sevimli inə­yi Alagözü sağmağa getdi. Ağappaq süd sırımları bir-birini itələyə-itələ­yə vedrəyə doluşdular. Süd köpüklənib vedrənin ağzınadək qalxdı. Və elə bu zaman... Hə elə bu zaman daşmağa hazırlaşan vedrədə özünə yer tapmayan ağappaq, napnazik, cəld və ağıllı bir süd sırımı «hop» eləyib vedrənin kənarından yerə atıldı:

- Bu mənəm, tanış olun, - dedi. - Süd sırımı Ağqız. Ey, tanış olun da, mənimlə. Bu mənəm Ağqız.

Ətrafda heç kəs ona fikir vermədi. Hərə öz işi ilə məşğul idi. Nənə süd sağır, baba isə ot çalırdı. Kürən toyuq yumurtalamağa hazırlaşırdı. Xoruz hasa­rın başına çıxıb diqqətlə kənd yoluna baxırdı. Cücələr cücü tutmaqla, ördəklər göldə çimməyə yollanır,  qazlar ördəklərdən geri qalmamağa çalı­şır­dılar. Süd sırımı Ağqız isə kiminləsə tanış olmaq istəyirdi. Axı kiminlə? Bəlkə gedim buzovla tanış olum. Ağqız nazik, ağ ayaqların qara torpağın üstünə basa-basa ala buzov bağlanan dirəyə yaxınlaşdı:

- Tanış olaq. Buzov eşitmirsən?! Tanış olaq, dedim. Mən süd şırımı Ağqızam.

Buzov onu görmədi. Heç səsini də eşitmədi. Ağqız buzovun quyru­ğun­dan yapışıb kürəyinə, oradan başına atıldı. Burununun üstündən sallanıb qışqırdı:

- Bura bax, yuxarı. Mən süd şırımı Ağqızam.

Buzov artıq südün ətirini almışdı. Gözləri burnundan yuxarı baxırdı. Və on­lar ikisi də birdən Ağqıza sataşdı. Buzov Ağqızı görən kimi sevindi:

- Ah, necə ətirlidir.

Ağqız özünü öydü. Burnundan aşağı qışqırdı:

- Əlbəttə ətirliyəm. Adım da Ağqızdır.

Buzov onun adına əhəmiyyət vermədi. Dadını bilmək istədi. Böyük dili­ni çıxardıb burnunun üstüylə yuxarı sürüşdürdü. Ağqız qorxuya düşdü. Dil indicə onu yaralayacaqdı. Daha süd şırımı Ağqız olmayacaqdı. Ağqız var gücü ilə kənara sıçradı. Gözünü açanda özünü geniş, yaraşıqlı fincanın için­də gördü. Tez özünü düzəldib ayağa durdu. Fincanın kənarına qalx­maq istədi. Bir neçə dəfə cəhd elədi. Nəhayət, alındı. İki əli ilə fincanın kənarından tutub başını çölə çıxartdı.

- Qəşəng fincandır. Üstündəki çiçəklərə bax. Görəsən, kimin fincanıdır?!

Ağqız başını qaldırıb fincanın sahibinə baxdı. Pırpız saçlı oğlan idi. Ağqız sevindi. Onunla tanış olmaq istədi:

- Ey, burada mən varam. Süd şırımı Ağqız. Oğlan onun səsini eşitdi. Amma harada olduğunu bilmədi. Ağqız yenə qışqırdı:

- Bura bax. Fincanın içindəyəm. Süd şırımı Ağqızam.

Oğlan əlindəki fincanın içinə baxdı.

Ağqız sevindi. Gülümsədi. İndicə oğlanla tanış olacaqdı. Amma sevinci uzun sürmədi. Çünki fincanın sahibi var gücü ilə ağlayırdı.

- Mən süd içmirəm. Süd içmək istəmirəm. Kim mənim fincanıma süd töküb? Gəlin aparın bu südü buradan.

 Ağqız da elə onun kimi qışqırdı:

- Niyə bağırırsan. Görmürsən dişlərin necə çürüyüb. Boyun da bapba­la­ca qalıb. Saçların da parıldamır. Süd içmirsən ona görə. Amma mən heç istəmirəm sən məni içəsən. Sadəcə tanış olmaq istəyirəm. Süd şırımı Ağqızam...

Oğlanın qışqırığı Ağqızın titrək səsini elə batırırdı ki, onu heç eşidən olma­dı. Bağıran oğlanın anası yaxınlaşdı. Ağqızı aparıb daha dərin bir qaba tökdü. Ağqız bu qabdan çıxmağa çalışdı. Ağladı, yalvardı. Onu eşidən olmadı. Sonda sakitləşib yatdı.

- Səhər yenicə açılmışdı. Ağqızın yatdığı qaba bir qaşıq girdi. Qaşıq dəmir ağzı ilə onun üstü ilə irəlilədi. Ağqız şikayətləndi:

- Ey, qaşıq xanım, siz nə edirsiniz? Əzilirəm axı...

Xanım qaşıq ona əhəmiyyət vermədi. Üzündəki qaymağı yığdı kənar­la­rı zərli bir nimçəyə. İlk dəfə Ağqız üzündən yığılan qaymağın adını eşitdi:

- Xama!

Xamanı masaya apardılar. Ağqız qaldı qabın içində. Yağsız və dadsız oldu­ğu­nu hiss etdi:

- Yağımı apardılar. Adına «Xama» dedilər. Amma eybi yoxdur. - Ağqız özünə ürək-dirək verdi, - hələ də ağappaq və ətirliyəm. Ah... Kimin­ləsə tanış olmaq istəyirəm....

Amma bunu edə bilmədi. İki əl yaxınlaşıb onu içində yaşadığı qabla birlik­də yerindən qaldırdı. Aparıb sobanın üstünə qoydu. Və... Dəhşət... Alov dilimləri qabın ətrafını yalamağa başladı. Ağqız istiləndiyini hiss elədi. Haray qaldırdı:

- Ay yandım. Ay bağrım çatladı. Ay boğuldum...

Bunu deyib o qabın kənarı ilə sürətlə qalxdı. Kimsə qışqırdı:

- İndi süd daşacaq...

Onu daşmağa qoymadılar. Güclə qabın kənarına çatmışdı. Lap az qal­mış­­dı ki, «hop» eləyib azad olsun onu sobadan götürdülər. Ağqız kədər­lən­di.

- Lap azca qalmışdı düşüb yenə azad süd şırımı Ağqız olam. Qoymadılar...

Ağqız yavaş-yavaş soyudu. Sakitləşib qabın dibində qaldı. Birdən yenə də kiminsə yaxınlaşdığını hiss elədi:

- Qaşıq, nə var yenə də?! Daha qaymağım yoxdur. Özüm də dincəlmək istəyirəm. Məni narahat etmə.

Amma qəzəbli qaşıq ona əhəmiyyət vermədi. İçindəki ağ nə idisə boşaltdı Ağqızın üstünə. Sonra onu yaxşıca qarışdırdı. Üstünə isti dəsmal salıb sakit yerə qoydular. Ağqız içinə atılanla tanış olmaq istədi:

- Tanış olaq. Mən süd şırımı Ağqızam. Bəs sən kimsən?

- Mən qatıq. Ha-ha-ha... İndi sən də qatıq olacaqsan.

Ağqız səksəndi qışqırdı:

- Çıxardın bu ağ vəhşini mənim yaşadığım qabdan. Mən... mən qatıq olmaq istəmirəm. Mən süd şırımı Ağqız olmaq istəyirəm...

Amma sözünü deyib qurtaranda o artıq qatıq olmuşdu. Sonra həyatında çox hadisələr baş verdi. Onu taxta qabda çalxaladılar. Qabla tanış olmaq istədi:

- Mən süd şırımı... Yox ey mən qatıq Ağqızam. Bəs sən...

- Mən Nehrəyəm... - Bunu deyib nehrə necə sürətlə irəli-geri çalxalandısa Ağqızın ürəyi bulandı. Başı gicəlləndi. Canında olan yağ ayrı­lıb qalxdı yuxarı. Sonra yağın kənarı zərli nimçəyə yığıb apardılar. Ağqız yerdə qalanla tanış olmaq istədi:

- Mən Ağqızam... Bəs sən...

Yeni tanışı üz-gözünü turşutdu. Həvəssiz dilləndi:

- Mən Ayranam. Amma indi elə sən də Ayransan.

Ağqız özünə baxdı. Təzə adı xoşuna gəlmədi: Ayran Ağqız. Çox pis. Canında yağı, qaymağı qalmamışdı. İndi o kimə lazım idi. Yəqin ki, heç kimə... Amma bu, belə olmadı... Ağqızı yenə sobanın üstünə qoydular. Yenə alov dilimləri onun dörd yanını bürüdü. Ağqız çürüdüyünü kəsil­di­yi­ni hiss etdi. Qolları boşaldı. Ayaqları hərəkətədən düşdü. Amma yenə də yanındakı ağ, yumşaq bədənli birilə tanış olmaq istədi:

- Mən Ayran Ağqızam, bəs sən kimsən?

Kobud bir səs Ağqızın səsini batırdı.

- Mən Kəsmiyəm. Elə sən də kəsmiksən. Kəsmik Ağqız... Ha-ha-ha - Kəsmik Ağqız...

Sonra onu bir dilim isti və ətirli çörəyin üstünə qoydular. Və Ağqız daha heç kimlə tanış olmadı.