Zahid Xəlil
ZAHİD XƏLİL
(1942)
QAR
Qar yağıb çiçək - çiçək, Qar yağıb lopa - lopa. Qar geyinmiş təpələr Bənzəyir bir ağ topa. Atıb yaşıl kürkünü, Ağ bürünüb ağaclar. Baxırsan elə bil ki, Qar gətirib ağaclar. Hələ Muğana, Milə Nə qədər qar düşübdür. Deyirsən, bu düzlərə, Ağ buludlar düşübdür. Görün, necə parlayır Qar dümağ ipək kimi. Evlər qarın altından Çıxıb göbələk kimi. |
AYI BALASI
Bir boz ayı balası Çıxdı yaşıl təpəyə. Gördü bal arıları Düzülübdür pətəyə. Yerdən bir daş götürüb Atdı pətəyə sarı. Ayı qəzəbləndirdi Çalışqan arıları. Cumub onu sancdılar Qulağından, belindən. Ayı zorla qurtardı Arıların əlindən.
|
QARANQUŞ
Rəngi qara, döşü ağ, Ay quyruğu haça quş. Sən göylərdə uçanda Balaca təyyarəyə Oxşayırsan qaranquş.
|
MƏKTƏB YOLLARI
Dünyada əziz nə var, Məktəb yolları kimi?! Açılır qarşımızda Ana qolları kimi. Cığırlar boyunbağı, Cığırlar sapa bənzər. Uşaqlar muncuq kimi Bu saplara düzülər. Baxın bizim məktəbə, Dayanıbdı dağ kimi. Bu dağdan axıb gedir, Cığırlar bulaq kimi. Dünyada əziz nə var, Məktəb yolları kimi. Açılır qarşımızda Ana qolları kimi. |
GÖBƏLƏK
Göbələk, ağ göbələk, Ay ağ papaq göbələk! Dağlarda qar əriyib Qarışanda sellərə, Çimib yaz yağışında Səpələn bu çöllərə. Kol dibində bitirsən, Elə bil ki, çətirsən. Gizlənmə uşaqlardan, Qoy hər an görək səni. Səbətlərə doldurub Evə gətirək səni.
|
DURNALAR
Təkcə uçardı göydə, Gəzərdi çöldə durna. Yekə qara nöqtəyə Bənzərdi göldə durna. Bir gün durnalar dedi: - Niyə nöqtə olaq biz?! Gəlin uca göylərə Yolumuzu salaq biz. Başlarını ox kimi Tutub havalandılar. Onlar təyyarələr tək Göydə qatarlandılar. O vaxtdan nöqtə deyil, Düz xətt oldu durnalar. Yerlə göy arasında Sərhəd oldu durnalar.
|
HƏRFLƏR
Əlifba kitabını Açdı balaca Əsəd. “A” hərfi söylədi: - Məni yazmaq istəsən, Sözlərimə əməl et. Bir nöqtədə birləşən İki qolum var mənim. Ortamdan bir xətt keçir, Sağım – solum var mənim. “O” hərfi söylədi: Təkərə oxşayıram. “C” dedi ki, amma mən Kəmərə oxşayıram. “T” dedi: - Eh teleqraf Ağacıyam elə bil. Məni yazmaq, oxumaq O qədər çətin deyil! Əsəd dedi: - Dayanın Axı, bu səs - küy nədir?! Öyrənərəm bu gündən Hamınızı birbəbir.
|
QANQAL
Qanqal bir gün söylədi: Tikanım var, kirpiyəm. Dəvəyə bax, dəvəyə Ayaqları tərəzi. Elə bil ki. lampadı Gözlərinin hərəsi. Bu vaxt dəvə qanqalın Lap yanına çatırdı. Qanqal isə gizlicə Dəvənin ayağına Tikanını batırdı. Eh, dəvəyə nə var ki, Dəyişmədi heç halı. Otların arasından Tapıb yedi qanqalı.
|
ÜÇ RƏFİQƏ
Biz üç qızıq, Üç ulduzuq. Lalə mənəm. Bu, Qərənfil, O da Nərgiz. Üç rəfiqə, Üç bacıyıq. Üçümüz də Birinciyik. Üçümüz də Əlaçıyıq. Kimi deyir Biz çiçəyik, Kimi deyir Bir inciyik.
|
BALDIRĞAN
Körpə vaxtı uzun olur Baldırğan. Baldır kimi yoğun olur Baldırğan. Başında ağ çiçəklərdən Çətiri var... Baldırğanda ilk baharın Ətiri var. |
GİCİTKAN
Hasarların dibində Gördüm tala-taladı. İstədim yığım onu, Əllərimi daladı. Uşaqları incitmə Ay davakar, gicitkan, Tikanların var deyə Niyə lovğalanırsan? |
QANTƏPƏR
Kiçik günəbaxana Oxşayır bu qantəpər. İncə ləçəklərində Xallı böcəklər gəzər. Onun rəngi sarıdır, Yaxın dostu arıdır. Bu çiçəyi qurudub Çay dəmləyər nənələr. Deyərlər: - Neçə dərdin Dərmanıdır qantəpər.
|
KEÇİSAQQALI
Dovşan keçisaqqalı Gördü yaşıl çəməndə. Söylədi: - Hələ saqqal Deyirəm buna mən də - Bu, eləcə yemlikdir, Bir az yarpağı çildir. Dilimə də vurmuram Onu bir neçə ildir. Saqqala bax, saqqala, Daranmayıb, pırpızdır. Dilim - dilim yarpağı Mənim bığımdan azdır. Əgər bu düz deyilsə Qoyun uşaqlar desin. Şirin, südlü saqqalı Dəcəl çəpişlər yesin.
|
LALƏ
Baxmayıb çəməndəki Dostlarının sözünə, Lalə qara gecədən Bir göz aldı özünə. Sonra qızıl günəşin Paltarını geyindi. Bu qara gözlü qızı Hamı sevdi, bəyəndi. |
GÜNƏŞİN ZARAFATI
Alatoran çəkildi, Səhər gözünü açdı. Bənövşənin boynundan Bir şeh muncuğu asdı. Bir azdan doğdu Günəş, Şeh muncuğu əritdi. Küsdü körpə bənövşə, Boynunu əydi tutdu. |
ÇOBANYASTIĞI
Səhər çobanyastığı Şehdə yudu üzünü. Günəşə baxmaq üçün Geniş açdı gözünü. Birdən gözü qamaşdı, Bəbəkləri saraldı. Tez qapadı üzünü, Kirpikləri ağ qaldı. |
QAYMAQÇİÇƏYİ
Sarı qaymaqçiçəyi, Çiçəklərin göyçəyi. Dedi: - Ya sarı qaymaq, Ya da məndən yağ istə. Ondan bir dəstə yığıb Qoydular nəhrə üstə. Çalxadılar yağ oldu, Qaymaqçiçəklərinin Gördüm kefi çağ oldu.
|
QUŞƏPPƏYİ
Quşəppəyi səpilib Çəmənliyə, yamaca. Duza batırıb yesən Dadlı olar yamanca. Gülnur quşəppəyiylə Doldurdu ətəyini. Dedi: - Quş kimi mən də Sevdim quşəppəyini. |
AĞACDƏLƏN
Rəngi qara, Gözləri ağ Ağacdələn. Qonar bir-bir Ağaclara Ağacdələn. Təpəsinin Düz ortası Qırmızıdır. Lələkləri Pırpızlıdır. Budaqları Dələr hərdən Ağacdələn. |
SIRĞAÇİÇƏYİ
Yazda, sırğaçiçəyi Qızıl düymələr kimi Parıldadı, açıldı. Zəlihənin, Gülnurun Qulağından asıldı. |
QOVUT
Buğdanı qovur, Lap narın üyüt. Şirin südə qat, Qoy olsun qovut. |